Qofku marka uu afkaar iyo
mabaadi’ kaa duwan aamisan yahay haddii aad xidho waad sii shidaalinaysaa uun.
Fikirka uu qofku aamisan yahay xadhig laguma suuliyo ee xal iyo xog ayaa
lagu beddelaa. Marka wax la isu sheego ee la is hoga-tusaaleeyo qofku inuu
qancaa waxay ku xidhan tahay sida wax loogu sheegay iyo sida loogu bayaamiyo
fikirka uu aaminsan yahay ka lidka ku ah. Marka uu jiro sharci qoran oo aan
cidina ka gudbi Karin oo bulshada loo faahfaahiyey. Intaa wixii ka dambeeya
arrinku waa: “War la hel ba talo la hel.”
Deegaannada kala duwan ee Somaliland
waxa ku nool dad aan aamin sanayn goonni isu taagga Jamhuuriyadda Somaliland oo
isugu jira kuwo muujistay iyo kuwo huursan ba. Waxa jooga dad Somaliland ba
dhaafay oo raadinaya midnimo iyo in Somaliland dib ugu noqoto Soomaali weyn. Waxa
ku sugan dad Soomaali ba dhaafsan oo afkaar kale aaminsan.
Dadkaasi waxay u baahan
yihiin inay qanaacad helaan. Haddii la guddoonsado iyo qanaacaddooda laga dhigo
in waddanka laga saaro lama dawayn. Haddii la xidh xidho lama dawayn. Haddii xayiraad
xagga hadalka, dhaqdhaqaaqa iyo fikir-cabbirka ba ah laga saaro lama dawayn. Laakiin
haddii qofka dibbadda looga soo amuuraha ka dhex guuxaya oo qanaacaddiisa wax
dhisaya badda la keeno waa xal iyo wax kala qaadasho.
In kasta oo Somaliland ku
dhawaaqday inay 1991kii ka go’day Soomaaliya inteeda kale. Haddana weli lama
aqoosan oo aqoonsiga koobaad ayaa kaga xidhan dalka ay ka go’ayso. Si loo
yareeyo is dhexgalka bulshooyinka Somaliland iyo Soomaaliya ayaa baarlamanka Somaliland
hore u ansixiyey xeer xakamaynaya is dhexgalkaa.
Haddana mar kale oo ku siman
wax yar ka dib xilligii ay dhalatay xukuumadda uu hogaaminayo madaxweyne Axmed
Silaanyo, ayaa baarlamanka Somaliland 2011kii wuxuu cod ku laalay xeerkaas.
Markaa su’aalaha aan rabo in
fiiro loo yeeshaa waxa weeye:
1. Maxa
waxa jira qaybo ka mid ah xeerkaa goluhu laalay ee xakamaynayay isku socodka
Somaliland iyo Soomaaliya gaar ahaan wax khusaynaya siyaasadda iyo u
ololaynteeda oo shaqaynaya? Mise xeerka lama wada laalin ee qodobo ku jiray
ayaa la laalay?
2. Xilliyadan
dambe waxa si weyn loo dareemaa inay soo badanayaa dad ku dhiirranaya inay
fikirkooda muujiyaan oo Somaliland ku nool. Siiba sidii dhawaanta dhacday ee dad
kala duwani oo Somaliland joogaa ay tix iyo tiraabba ku ayideen madaxweyne
Farmaajo. Markaa xukuumadda Somaliland ee uu hogaanka u hayo madaxweyne
Siilaanyo xadhig mooye maxaa kale oo xal ah oo ay u hayaan dadka aan Somaliland
aaminsanayn?
3. Immika
waxa Hargeysa ku xidhan weriye Cabdimaalik Coldoon oo xadhigiisa lagu sababeeyey inuu
Xamar tegay oo uu u ololeeyey madaxweyne Farmaajo una dabbaal degay guushiisa,
inkasta oo falkaa uu ku kacay ka hor imanayo mabaadi’da saxaafadda oo ah inuu
weriyuhu ku suntanaado dhexdhexaadnimo, haddana xadhigiisa oo lala xidhiidhay
siyaasad ma afka iyo amar soo baxay ayaa lagu xidhay mise sharci qoran oo hadda
yaalla?
4. Noloshu
way isbeddelaysaa oo dadku waayo nololeed iyo maraaxillo cusub ayay u sii
guurayaan oo ay ka mid tahay fikir-cabbirid xor ah iyo adeegsiga baraha
bulshada ee awooddooda aan la dhayelsan karin. Makaa xukuumadda iyo goleyaasha
kala duwan ee Somaliland maxay marxaladdan u diyaariyeen oo dadka iyo wadciga
la jaanqaadaya?
Warbaahinta Somaliland waxa
la gudboon inay arrintan lafa-guraan oo bulshada u soo bandhigaan. Inay
waraystaan baarlamanka, xukuumadda, bahda sharciga iyo haddii ay suurta gelayso
dadka afkaartoodu Somaliland dhaafsan tahay.
Bulshada ma anfacayo oo qanaacad
ma abuurayso hadalkan oo wasiirka warfaafinta, dhaqanka iyo wacyigelinta ee
Somaliland Cismaan Cabdillaahi Saxardiid uu dhawaan warbaahinta ka sheegay
isagoo yidhi: "Waxaanu xabsiga dhigi doonnaa qofkasta oo Somaliland ka soo
jeeda oo ka dhex ololeeya siyaasadda Muqdisho ka socota waxa uu doono ha
ahaadee cid naga sii dayn kartaana ma jirto."
Wasiirka waxa hor taalla;
xadhgigu xal ma aha oo afkaarta ma daweeyo ee sharciga, xog isdhaafsiga,yo wax
isu sheeggidda ayaa daweeya ee maxaa qanaacad ah oo aad bulshada u haysaa?
Cabdishakuur X. Muxumed (Heersare)
No comments:
Post a Comment